15 Eylül 2020

AİLE MAHREMİYETİNİN İHLÂLİ VE ANOMİK İNTİHAR

 Kitlelerin tek tuşla özel hayatınıza, ailenize, işinize, size dair her türlü bilgileri öğrenebildiği bir dünyaya zihninizi transfer edelim. Bu akşam yemeğinde ailecek ne yemek yediğinizden tutun da çocuklarınızın giyisi dolabını nasıl dizayn ettiğinize kadar tek tuşla öğrenebiliyorlar. Tam bir distopya!

Zihninizin bu distopyada(!) yolculuğuna bir son verip şimdiye gelilim. Bugün sosyal medyanın hayatımızı zaten bu distopyaya çevirdiğini söylersek abartmış sayılmayız.  Esefle söylüyoruz ki bilinçsizce kullanılan bu devasa ağ (internet, sosyal medya vs), bütün mahremiyetimizi içine kodlamaktadır.  Sorun şu ki bu devasa ağa mahremiyetini her kurban kendi elleriyle götürüp teslim edebilmektedir. Böylelikle aile mahremiyetinin minimum seviyeye düştüğü günümüz, tam bir distopyadır.

Yetişkinlerin, sosyal medya gibi zemini sağlam olmayan platformlarda aile mahremiyetini suistimal ederek bilinçsizce  paylaşımları, yetişmekte olan nesle olağan ve hâli hazırda bir davranış kalıbı olarak sunulmaktadır. İşte tehlikenin, kar topu gibi büyüyerek yine insanlığın üzerine bir çığ gibi düşeceği kaçınılmazdır.

Peki zihnimize şu soruyu soralım:

Aile mahremiyetinin ihlâli ne tür tehlikeler arz edebilir?

Aile mahremiyetinin ihlâli, sizi 'bilindik' yapar. Kitleler tarafından her hâliniz bilinince bir gizeminiz, özeliniz, merak uyandırıcılığınız ve çekiciliğiniz kalmaz. Hâsılı dikkatler üzerinizden düşer ve sıradanlaşırsınız. Sıradışı olmadığınız ve sürekli göz önünde durduğunuz için toplum artık sizi görmez, unutur ve sindirir. Böylece sindirilen bireylerin toplumdan kopması, toplumla bütünleşememesi baş gösterir. (anomi)

Sosyal medyada sınırsız, normsuz yapılan ve aile mahremiyetini ihlâl eden bu paylaşımlar zamanla kişileri anomiye sürükler. Anomi de zamanla "anomik intihar"a dönüşebilir.

Aile ve Sosyal Araştırma Uzmanı, Rahime Beder Şen'in; "Aile Mahremiyeti ve

Mahremiyetin Korunması" başlıklı yazısındaki son paragrafa dikkat kesildiğimizde, aile mahremiyetinin ihlali sorununun kitlesel bir intihara götürebileceği sinyalini verdiğini görebiliriz:

"Aile mahremiyetinin aile bireyleri özelinde kalarak dış çevreye karşı da korunması gerekmektedir. Aksi takdirde aile üzerinde herkesin yorum yapma hakkı doğmakta ve özel hayatlar seyirlik hâle gelerek toplumsal bir anomi ortaya çıkabilmektedir."

"Toplumsal bir anomi" tehlike çanlarının çalmakta olduğunu göstermektedir. Zira "anomi" kavramına can veren Emile Durkheim'e göre anomiden sonraki aşama "anomik intihar"dır.

Peki nedir bu kavramlar? Bir alıntıyla bu kavramlara zihninizde karşılık bulalım:

"... 'İntihar' adlı eserinde Durkheim, anomiyi şöyle tanımlar:

Bir davranışta bulunması gerektiğinde hangi normu ölçüt alacaklarını bilemez duruma gelen bireylerin toplumla bütünleşmelerini engelleyen düzensizlik durumu..."

Durkheim'e göre bireyin anomiye sürüklenmesi intihara götürebilir. (Anomik intihar)

Gördüğünüz üzere tehlike büyük ve hızla yayılmaktadır. Bu tür bozulmaların, sindirilmelerin, normsuzluğun neticesinde ağır faturalar ödememek için sorumluluk sahibi her bireyin aile mahremiyetini koruması elzemdir.

İslâm dini bu konuda da kendine has uslûbu ile muhatablarını uyarmaktadır. Aile mahremiyetinin gözetilmesi hususunda kuran ve sünnet kaynaklı birçok öğüt bulunmaktadır.

Nur Sûresi 58 ve 59. ayetler, aile mahremiyetinin korunmasına yönelik alınması gereken önlemleri konu edinir.

Bahsi geçen ayetler:

"Siz ey imana erişenler! Meşru şekilde sahip olduğunuz kimseler, içinizden henüz ergenlik çağına varmamış olanlar, günün şu üç vaktinde, sabah namazından önce, gün ortasında soyunup dinlenmeye çekildiğiniz zaman ve yatsı namazından sonra yanınıza girmeden önce sizden izin istesinler; bu üç vakit mahremiyetinizin korunmasız olabileceği vakitlerdir. Bu vakitlerin dışında birbirinizin yanına girip çıkmanızda sizin için de, onlar için de bir sakınca yoktur. Allah mesajlarını size işte böyle açıklamaktadır: Çünkü Allah doğru hüküm ve hikmetle buyuran mutlak ve sınırsız bilgi Sahibidir!

Aranızdaki çocuklar ergenlik çağına girdikleri zaman da, öteki yetişkinlerin yaptığı gibi, (evinize yahut belirtilen vakitlerde odanıza girmek istediklerinde, her defasında) sizden izin istesinler. Allah mesajlarını size işte böyle açıklamaktadır; çünkü O doğru hüküm ve hikmetle buyuran mutlak ve sınırsız bilgi Sahibidir!"

İslâm'ın da gerek uygulamada(sünnet) gerek normlarda özenle üzerinde durduğu aile mahremiyetinin gözetilmesi konusunun zihinlerimizi uzun süre meşgul edebilmesi temennisiyle...

Mahremiyetinize sahip çıkacak bilinç ve ferasetle kalın sayın okur.